Patchouli EO

Το πατσουλί είναι ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα φυσικά συστατικά στην αρωματοποιία μετά τα εσπεριδοειδή, με σημαντική παρουσία από τις αρχές του 20ού αιώνα. Ανήκει στην οικογένεια Lamiaceae και το γένος Pogostemon, και χρησιμοποιείται στη σύνθεση πολλών αρωματικών οικογενειών όπως ξυλώδη, ανατολίτικα και chypre αρώματα.

Η ιστορική διαδρομή του πατσουλί είναι αξιοσημείωτη. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως φυσικό απωθητικό κουνουπιών κατά τη διάρκεια μεγάλων θαλάσσιων ταξιδιών, προτού κατακτήσει την Ευρώπη στις αρχές του 20ού αιώνα. Εκείνη την εποχή, τα έντονα αρώματα με χαρακτήρα ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή, όπως φαίνεται από την παρουσία του στο Chypre του Coty (1917) και το Mitsouko του Guerlain (1919).

Στα μέσα του 20ού αιώνα, το πατσουλί πέρασε σε περίοδο παρακμής, καθώς οι προτιμήσεις στράφηκαν προς τις κολόνιες και τα ανθικά αρώματα. Ωστόσο, γνώρισε εντυπωσιακή αναγέννηση στις δεκαετίες του '60 και του '70 με το κίνημα των χίπις, γίνοντας βασικό συστατικό σε εμβληματικά αρώματα όπως το Patchouli της Réminiscence (1970) και το Aromatics Elixir της Clinique (1972). Η δημοτικότητά του συνεχίστηκε στη δεκαετία του '90 με αρώματα όπως το Angel του Thierry Mugler (1992) και το Yvresse του YSL (1993).

Στη σύγχρονη αρωματοποιία, το πατσουλί χρησιμοποιείται πιο διακριτικά, προσφέροντας ξυλώδη φρεσκάδα, εφέ ξερών φύλλων και βρύων, ενώ παράλληλα ενισχύει άλλα ξυλώδη συστατικά προσδίδοντάς τους όγκο και διάρκεια. Ορισμένες εξειδικευμένες μάρκες εξακολουθούν να δημιουργούν αρώματα με επίκεντρο το πατσουλί, όπως το Patchouli Impérial του Dior (2011) και το Patchouli Patch του l'Artisan Parfumeur (2002).

Η καλλιέργεια του πατσουλί παρουσιάζει ιδιαιτερότητες. Στην Ινδονησία ονομάζεται "dilem wangi", ανθίζει σπάνια και πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα. Πολλές καλλιέργειες ακολουθούν βιολογικές μεθόδους παραγωγής. Το χαρακτηριστικό άρωμά του οφείλεται στην παρουσία της ένωσης nor-patchoulenol, που έχει ισχυρότερο άρωμα από την patchoulol. Η ποιότητα του αιθέριου ελαίου μπορεί να νοθευτεί με το λεγόμενο "ψευδές πατσουλί" (Pogostemon heyneanus), ένα φθηνότερο έλαιο χαμηλότερης ποιότητας.

1. Πριν γίνει πολυτελές συστατικό αρωμάτων, το πατσουλί χρησιμοποιούνταν ως φυσικό απωθητικό κουνουπιών στα μεγάλα θαλάσσια ταξίδια – μια πρακτική χρήση που εξελίχθηκε σε σύμβολο πολυτέλειας!

2. Το φυτό του πατσουλί έχει μια ασυνήθιστη ιδιαιτερότητα: ανθίζει τόσο σπάνια που οι καλλιεργητές αναγκάζονται να το πολλαπλασιάζουν σχεδόν αποκλειστικά με μοσχεύματα αντί με σπόρους, καθιστώντας την καλλιέργειά του μια τέχνη που απαιτεί ειδικές γνώσεις.

3. Το όνομα "πατσουλί" έχει ταξιδέψει σε πολλές γλώσσες: προέρχεται από τη λέξη "kablin" στην ταγκαλόγκ (γλώσσα των Φιλιππίνων), ενώ στην Ινδονησία ονομάζεται "dilem wangi" που σημαίνει "καλλιεργημένο πατσουλί".

4. Στη δεκαετία του '60, το πατσουλί έγινε το χαρακτηριστικό άρωμα του κινήματος των χίπις, σηματοδοτώντας μια πολιτιστική επανάσταση και μεταμορφώνοντας ένα άρωμα που είχε συνδεθεί με την παρακμή σε σύμβολο ελευθερίας και αντικομφορμισμού.

Το πατσουλί περιέχει ευγενόλη (Eugenol), ουσία που μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις σε ευαίσθητα άτομα. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν ερεθισμό του δέρματος, ερυθρότητα, φαγούρα ή εξάνθημα. Συνιστάται η διεξαγωγή δοκιμής επιδερμικής ευαισθησίας (patch test) πριν από την εκτεταμένη χρήση προϊόντων που περιέχουν πατσουλί, ιδιαίτερα αν έχετε ιστορικό αλλεργιών σε αρωματικά συστατικά.